Aflevering Xl | Wie Moreel Wil Zijn Moet Pijn Lijden

Eens in de zoveel tijd moet een beursnerd aanschuiven in andere programma's en dan valt wel eens die klassieke NPO-vraag: Is er moraliteit op de beurs? Misschien in het bedrijfsleven? Is de wereld zo donker? Kan het echt niet anders? Nou, eh, tja, eh, soms, het bestaat, er is daadwerkelijk wel wat duurzame bedrijfsvoering bij een bedrijf hier en daar, maar op grote schaal gebeurt er altijd hetzelfde: zodra de winst wordt bedreigd, sterft rechtvaardig en/of duurzaam beleid uit als een dodo die in aanraking komt met een koloniaal op Madagascar. Wat uw beursnerd daarvan vindt laten we maar in het midden, want tja, de conservatief heeft gelijk als hij wijst op hoe de wereld is en de progressief heeft gelijk als hij zegt dat je je toch ook een betere moet voorstellen. Maar afgezien van het kiezen van een kant verdient het wel enige uitleg. Daarom hebben we al eens een aflevering van de XL gemaakt. Daarom nu de tweede. Dit pakketje kan de beursnerd dan altijd toesturen zodra de vraag weer wordt gesteld. Dus, beste luisteraar, we maken een deal: A) uw beursnerd houdt erover op en B) koop Robert Caro's Pulitzerwinnende biografieserie over Lyndon Johnson en dan leert u hoe complex de wereld wel niet kan zijn. De man die stemrecht en hypotheken mogelijk maakte voor de niet-witte medemens in Amerika was geen lieverdje. Goed? Okee. Een paar voorbeelden. Samsung heeft een nadeel als het met Apple concurreert: als er medewerkers ziek worden, moet het blijven betalen in Zuid-Korea. Maar Apple heeft Chinese leveranciers. En een Chinese overheid. Een van de sterksten en meest socialistische op aarde overigens. Hm-hm. Maar stel nou dat daar een groepje opstaat, “Scholars Against Corporate Misbehaviour”, een diep Maoïstisch groepje studenten en buitenlui uit Hong Kong dat voor de Arbeiders Aller Landen strijdt. Ze hangen wat leuzen op, ze gaan samen lekker de Internationale zingen, geheel in navolging van de idealen van de Chinese Staat, en ze blokkeren een winkel ergens omdat Apple zijn leveranciers in China zo hard weet te squeezen dat medewerkers van partijen als Foxconn zichzelf jaar na jaar van 't leven blijven beroven. Weet je wat er dan gebeurt? Dan worden ze collectief opgepakt, stopt de groep en mag degene die het daar niet mee eens is onderduiken op een geheime locatie. Het zal niemand verbazen. U kan het allemaal nalezen in Patrick McGee's magistrale Apple in China. In de VS gebeurt iets soortgelijks: uw techbedrijf wordt opgegeten door het Angelsaksische model van ondernemen en als die evolutionaire klap van winstgebrek niet de nekslag is voor rechtvaardig of duurzaam beleid, dan komt u wel terecht bij de grotere geopolitieke waarheden die we dit jaar allemaal allang hebben vernomen van bedrijven die bij Trump op audiëntie moeten. Zet hier tegenover ESG, impact, duurzaamheid, stakeholders, Rijnlandmodellen, de oude idealen uit dat hagiografietje dat Jeroen Smit ooit over Paul Polman schreef en de rest van de santekraam. De hele feel-good-Linkedin-boerderij van onzin die uitsterft als een dodo zodra ze in contact komt met de realiteiten van winst en schaal. Daar zit een gat tussen. Dat is misschien wat hard gezegd, ja. Maar het gat is er. Vandaar. Het kán wel. "The arc of the moral universe is long, but it bends toward justice", zei Martin Luther King heel Hegeliaans voordat hij werd neergeschoten, gebaseerd op Theodore Parker. Waarschijnlijk zit er enige waarheid in die uitspraak, ook voor economen die fan zijn van game theory, omdat integriteit in bedrijfsvorming een bedrijf letterlijk en figuurlijk sterker maakt en goede behandeling van klanten in de basis eigenlijk altijd wordt beloond. Maar daar moet je wel hard voor vechten. Keihard. En dat kost jaren, zoals we leren uit de geschiedenis van duurzaamheid en sociale rechtvaardigheid. En voor u begint te blèren dat dit een links verhaal is: nee joh. Slechts een repliek. Nogmaals: uw beursnerd is niet blauw of rood maar dollargroen. Enfin. Klaar. Sorry voor de groente. Volgende keer weer snoepjes. Beursnerd en Beursnerd XL Iedere werkdag iets na elf uur werpt de Beursnerd in gesprek met presentator Thomas van Zijl een blik op de AEX, waarbij hij of zij de diepgang niet schuwt. Daarnaast is er donderdag om tien voor twaalf een langere beursanalyse. Die neemt Beursnerd XL Jochem Visser voor zijn rekening. See omnystudio.com/listener for privacy information.