Aflevering Opinie | Het Leven Is Geen Spreadsheet

Het is goed om de studiedrempel beperkt te houden. Maar het CPB heeft net onderzocht dat het leenstelsel de toegankelijkheid van een studie niet negatief heeft beïnvloed. Je moet het leven accepteren zoals het komt. En zo duur is een studie niet. Vanuit internationaal perspectief is het Nederlandse systeem zelfs vrij goedkoop, terwijl de kwaliteit relatief hoog is. Luister terug | Corné van Zeijl | Krimpflatie Zelfs zonder corona-korting op het collegegeld kun je het met een klein bijbaantje het makkelijk bij elkaar verdienen. Zo hebben ze dat bij mij gedaan. Geen studiefinanciering en geen cadeautjes van papa en mama. En als je er zelf voor moet betalen denk je er goed over na of je op kamers gaat of de reistijd voor lief neemt. Het is belangrijk om ze financiële verantwoordelijkheid bij te brengen. De politiek moet bij een beslissing over teruggave van het studiegeld ook de bijeffecten van deze cadeautjes meenemen. Wat leert het deze generatie als je, met een beetje klagen, geld van de overheid krijgt? Mijn oudste zoon werkt nu en beseft dat deze cadeautjes van zijn belastinggeld worden betaald. Voorlichting Als je gaat studeren mag je aannemen dat je een bepaald IQ hebt. Dan ben je ook in staat om uit te rekenen dat je als je iedere maand 1.000 euro leent, je na vier jaar studeren een kleine 50.000 euro studieschuld overhoudt. Dat kunnen ze op de lagere school nog wel uitrekenen. Maar goed, misschien is meer voorlichting over dit sommetje nog nodig. Beleggen? Mijn oudste zoon vertelde me van de week dat hij achteraf beter toch maximaal had kunnen lenen en dat geld had kunnen beleggen. Dat klopt, achteraf gezien. Maar met achteraf beleggen is nog nooit iemand rijk geworden. In een spreadsheet kun je inderdaad mooi uitrekenen dat dat uitstekend had gewerkt. Maar een spreadsheet is niet het werkelijke leven. Als je gaat beleggen ga je een emotionele achtbaan in, zeker als je het met geleend geld doet. Daar moet je tegen kunnen. Luister terug |Corné van Zeijl | Het Brexit-succes Sommige beleggers hangen bij de eerste koersdaling al kotsend over de reling. Dat zie je niet in een spreadsheet terug. Door die emotionele achtbaan verdienen veel beleggers een stuk minder dan het spreadsheet ze van tevoren had aan gegeven. Ik heb even een kleine rekenexercitie gemaakt. Als hij maximaal had geleend had hij een kleine 13.000 euro aan zijn beleggingsavontuur overgehouden. Dat is 23 procent rendement over zijn gehele studieperiode. Veel geld, maar te bescheiden om zich te laten afleiden van zijn bijbaan en studie. Over de column van Corné van Zeijl Corné van Zeijl is analist en strateeg bij vermogensbeheerder Actiam en belegt ook privé. Reageer via corne.vanzeijl@actiam.nl. Deze column kun je ook iedere donderdag lezen in het FD. See omnystudio.com/listener for privacy information.