Aflevering Opinie | Duitsland Weer Ziek

Een van de opmerkelijkste berichten deze week was wel het besluit van een Duitse rechter dat een volledig geautomatiseerde supermarkt niet meer op zondag open mag zijn. Gewone supermarkten moeten de zondagsrust respecteren en dus mag ook deze niet open. Robots hebben blijkbaar ook recht op een vrije zondag. Hoe moet dit land omgaan met kunstmatige intelligentie? Dit soort nieuws maakt mij bezorgd over de toekomst van Duitsland. En er zijn genoeg andere redenen. De lijst is lang en divers. Bijvoorbeeld de Duitse treinstakingen. Die zijn eindelijk achter de rug. De vakbonden hebben met succes een kortere werkweek bedongen. Dat is bijzonder, aangezien er ook in Duitsland er een enorm tekort aan treinpersoneel is. Dan lijkt me arbeidstijdsverkorting geen oplossing. Een ander voorbeeld van bijzondere Duitse bureaucratie is de discussie over de levering van Taurus-rakketten aan Oekraïne. Er zouden misschien Duitse soldaten nodig zijn om ze te bedienen. Dat is een onzinargument, maar het gevolg is wel dat ze niet geleverd worden. Ook de sluiting van de Duitse kerncentrales valt in deze categorie missers. Na de ramp met de kerncentrale in het Japanse Fukushima heeft men dat zo afgesproken. Dat in de tussentijd geen goedkoop gas uit Rusland meer komt, maakte voor de besluitvorming kennelijk niets uit. We hebben besloten dat de kerncentrales dichtgaan, dus gaan ze dicht. In het Duits gebruikt men de term neue Erkenntnisse (voortschrijdend inzicht) blijkbaar niet zo veel. In 1998 omschreef The Economist Duitsland als de zieke man van Europa. Het land kwam erbovenop door een medicijn van flinke versobering van de arbeidsvoorwaarden en toenemende vraag naar Duitse industriële producten. Vooral afgelopen decennium profiteerde het van de sterke Chinese vraag naar Duitse machines en auto’s. De Chinese groei is nu aanzienlijk lager en daar heeft de Duitse economie last van. De verwachte economische groei in 2024 is nu zelfs lager dan die in Italië. Dit soort cycli is normaal. Erger is dat de Duitse politiek een fundamenteel probleem aan het creëren is. Vroeger was er het gezegde dat als Duitsland niest, Nederland ziek wordt. Gelukkig hebben we in de loop der jaren flink wat resistentie opgebouwd. Het feit dat de Tweede Kamer serieus nadenkt om de fouten die in de ‘nacht van Omtzigt’ oktober vorig jaar, toen een hausse aan wetsvoorstellen werd goedgekeurd, zijn gemaakt, terug te draaien, stemt mij hoopvol. Voortschrijdend inzicht is toch beter te begrijpen dan neue Erkenntnisse. De economische cycli zullen best wel weer een keer in het voordeel van Duitsland draaien. Maar gezien de genoemde structurele problemen is een dieet met minder bureaucratie en wat meer arbeidszin nodig. En om te voorkomen dat Nederland net zo ziek wordt als Duitsland, zou dat ook voor ons geen slecht idee zijn. Over de column van Corné van Zeijl Corné van Zeijl is analist en strateeg bij Cardano en belegt ook privé. Reageer via c.zeijl@cardano.com. Deze column kun je ook iedere donderdag lezen in het FD. See omnystudio.com/listener for privacy information.