Aflevering Opinie | Vang Nooit Een Vallend Vliegtuig Op

Begin januari vroeg een bekende aan mij of hij Boeing-aandelen moest kopen. De koers was immers lekker gedaald. Die daling kwam omdat er tijdens een vlucht van Alaska Airlines een deurpaneel uit een Boeing 737 Max vloog. Het was voor Boeing het zoveelste kwaliteitsprobleem in een erg lange reeks. De Amerikaanse toezichthouder FAA heeft nu zelfs de productie-uitbreiding van de Boeing 737 Max stopgezet. Diverse klokkenluiders hebben in de loop der jaren geprobeerd de slechte kwaliteitscontroles bij het bedrijf aan de kaak te stellen. Alle kritiek werd door het management rück­sichts­los van tafel geveegd. Dergelijke kwaliteitsproblemen zijn dramatisch voor je imago als betrouwbare vliegtuigbouwer. Intussen krijgt concurrent Airbus alle orders binnen. Zoveel zelfs dat ze niet genoeg kunnen leveren. Een van de belangrijkste verschillen tussen Boeing en Airbus is dat de ceo van Boeing van private-equitybelegger Blackstone komt. Logisch dat met deze achtergrond het bedrijf vooral gericht is op kortetermijnwinstmaximalisatie. Bij Airbus staat een ingenieur aan het roer. Deze verschillen zien we ook in de financials terug. In het afgelopen decennium besteedde Boeing $36 mrd (€33,7 mrd) aan re­search and de­ve­lop­ment, Airbus €90 mrd. Boeing beloonde de aandeelhouders met $60 mrd, Airbus slechts €10 mrd. En als laatste kreeg Boeing-ceo Calhoun $33 mln aan salaris, 50% meer dan het jaar daarvoor. Vreemd, gezien de operationele drama’s. Ter vergelijking, de ceo van Airbus verdient €6 mln per jaar. Deze week bleek dat Calhoun en andere Boeing bazen ook nog eens privétripjes met het bedrijfsvliegtuig hadden gemaakt ter waarde van een half miljoen dollar. De regels voor corporate governance worden hier met voeten getreden. Als aandeelhouder krijg je daar toch tranen van in je ogen. Natuurlijk gaat Boeing niet failliet. De Amerikaanse overheid zal dat niet laten gebeuren. Voormalig president Barack Obama zei ooit eens dat hij wel een gouden horloge verwachtte omdat hij de beste verkoper van de vliegtuigen was. Het geeft aan dat vliegtuigen bouwen en overheidsbemoeienis onlosmakelijk met elkaar zijn verbonden. Ik weet alleen niet of dat een gezonde basis is. Bovendien willen klanten niet graag afhankelijk zijn van één leverancier. In de beleggingswereld is er het gezegde ‘never catch a falling knife’. Dat is dus zeker zo met vallende vliegtuigen. De koers van Boeing is dit jaar alweer met 35% gedaald. Ooit zal de koers wel een bodem vinden, de vraag is op welk niveau en wanneer. Het leert ons in ieder geval dat kortetermijnwinstmaximalisatie gepaard gaat met grote risico’s. En er komt een dag dat die risico’s zich uiten en dan kun je maar beter weg zijn en voorlopig weg blijven. En het leert ook dat je slechte corporate governance heel lang kan negeren, maar er komt een dag dat de gevolgen zich aandienen — en dan krijg je een hoge rekening gepresenteerd. Over de column van Corné van Zeijl Corné van Zeijl is analist en strateeg bij Cardano en belegt ook privé. Reageer via c.zeijl@cardano.com. Deze column kun je ook iedere donderdag lezen in het FD. See omnystudio.com/listener for privacy information.