Aflevering Spiritualiteit Vertalen: Een Moeilijke Balans Tussen Letterlijk En Leesbaar

Tijdens het schrijven van zijn nieuwe boek, dook Jonas diep in de Upanishads. Op zoek naar goede vertalingen, merkte hij echter dat die wel erg ver uiteen kunnen lopen. Afhankelijk van de vertaler kan je geheel andere betekenissen voorgeschoteld krijgen. Wanneer Jonas vervolgens ook teksten van christelijke kerkvaders en antieke Griekse filosofen doornam, merkte hij dat sommige belangrijke begrippen vandaag een totaal andere betekenis kregen. Daarom besprak hij enkele Bijbelverzen met exegeten en voor vertalingskeuzes van Sanskrietverzen klopte hij aan bij Paul. Uit die gesprekken werd duidelijk dat we vandaag soms verdwalen in vertaling wanneer we religieuze bronteksten lezen. Subtiele vertalingskeuzes kunnen bepaalde betekenissen verdoezelen of juist uitvergroten. Dat is trouwens meestal geen kwestie van kwade wil. Het is een onvermijdelijk onderdeel van het vertaalproces. Oude teksten letterlijk vertalen maakt ze vaak onbegrijpelijk voor een breed publiek, maar ze toegankelijk vertalen zorgt meteen voor een inhoudelijke invulling. Elke vertaler moet bijgevolg op zoek naar een goede balans daartussen. Jonas en Paul vonden het een goed idee om deze boeiende spanning wat diepgaander uit te spitten. Hun gesprek begint met een analyse van een vers uit de Shvetashvatara Upanishad die goed laat zien dat een uitwisseling tussen Oost en West ons steeds voor talloze vertalingskeuzes plaatst. Vervolgens nemen ze enkele specifieke begrippen onder de loep zoals Atman, Nirvana, Bhakti en Shakti, want de gangbare vertalingen ervan zorgen soms voor connotaties die niet altijd met de oorspronkelijke betekenissen verbonden zijn. Tot slot bespreken ze hoe gelijkaardige kwesties zich evenzeer aandienen wanneer je aan de slag gaat met Bijbelteksten. Ze zoomen in op de vertaling van de befaamde Godsomschrijving ‘Ik ben die ik ben’ en ze leggen uit hoe klassieke filosofen en theologen helemaal anders omgingen met woorden als ‘ziel’ en ‘geest’. ------------------ In de intro van deze aflevering heeft Jonas het over de allereerste Groetjes uit Shambhala live. Deze publieke opname zal plaatsvinden op donderdag 4 december om 19:30 in boekhandel Roelants in Nijmegen. Paul en Jonas zullen die avond in gesprek gaan over de kernthema’s in Jonas’ nieuwe boek Het Ene in het vele: God over religies heen. Taede Smedes zal het gesprek modereren. Uiteraard is er ook ruimte voor uitwisseling met het publiek. De toegang is gratis, maar de plaatsen zijn beperkt. Voor meer info en tickets: https://www.eventbrite.be/e/tickets-god-over-religies-heen-1802008338449 Voor meer uitleg over Jonas’ nieuwe boek: https://jonasslaats.net/boeken/het-ene-in-het-vele ------------------ Groetjes uit Shambhala is een productie van Volzin