Aflevering 13 Dan Krijg Je Luie Oren

Kun je je oren teveel verwennen? En krijg je luie oren als je hoortoestellen gaat dragen? Gehoorverlies kost altijd energie, helemaal als je wilt spraakverstaan. Maar worden je oren dan lui als je daar versterking bij gebruikt?  (foto Pexels, Mike Bird) Volledig transcript  Dit is de podcast 'Evenwicht, je leven'. De podcast over ons evenwicht in de breedste zin van het woord. Je luistert naar Paula Hijne. Deze podcast is de enige podcast die gaat over ons zintuig 'evenwicht'. Ons fysieke evenwicht. En daarnaast ook alle andere ervaringen die ik op doe rondom dat evenwicht en eigenlijk ook de andere beperkingen die ik heb, als het gaat over gehoorverlies en tinnitus, en daar deel ik ook graag over in deze podcast. Dit is seizoen 9, aflevering 13: Dan krijg je luie oren. Dan krijg je luie oren. Ik ga daar straks op in,want ik ga eerst even iets vertellen over het blog wat ik gelezen heb van PlanPlan adviesbureau. Die geeft allerlei oplossingen rondom het horen als het spraakverstaan niet meer vanzelfsprekend is. En de titel van dat blog was: Kun je je oren te veel verwennen? En ik las die titel, 'Kun je je oren te veel verwennen?' en dan doet me dat denken aan ..ehm.. zouden ze dan bedoelen om je oren te masseren of zo? Of bedoelen ze daarmee dat je naar hele fijne muziek de hele tijd aan het luisteren bent of zo? Want dat zou ik denken bij ‘verwennen’. Maar daar ging het niet over. Het ging over een man waarbij het niet meer vanzelfsprekend is dat ie kan spraakverstaan, helemaal niet op zijn werk terwijl hij heel veel moet luisteren. Dus hij verloor heel veel energie aan het luisteren. Hij had dan wel naast zijn hoortoestellen een extra hoorhulpmiddel, maar dat voorkwam niet dat energieverlies. PlanPlan adviesbureau is toen ingeschakeld en ze hebben toen een heel systeem bedacht wat hij kan gebruiken om aangenamer te luisteren in gezelschap, bij vergaderingen en dergelijke. En dan gaat het ook over vergoedingen en zo. En toen ze daarmee bezig waren had de audioloog als opmerking:’ is het wel verstandig om zo'n systeem in te zetten? Want tijdens het werk kan hij dan beter verstaan, maar verstaat hij 's avonds een stuk slechter, want dan heeft hij die apparatuur niet. Dan valt dat toch juist tegen?’ Dat is een rare opmerking van de audioloog, vind ik! Energie verliezen overdag door ingespannen luisteren, dat haal je namelijk helemaal niet in. 's Avonds heb je dan totaal geen energie meer over om ook maar iets te doen! En door dat systeem -dat geluidssysteem met al die microfoontjes, door dat in te zetten tijdens al die vergaderingen, hou je juist energie over om ook 's avonds nog iets te doen. En meestal zijn dat 's avonds toch wel rustige dingen in je eigen huis. Maar mocht deze persoon toch nog naar een vergadering moeten, dan lukt dat ook, omdat hij die energie nog over heeft. En ik heb daarop gereageerd, op dat blog wat ik las op LinkedIn, want hoe zit dat dan precies? Ik heb toen gereageerd met wat ik heb meegemaakt. Dat een kennis waar ik mee aan het praten was, die kreeg als advies om geen hoortoestellen te nemen, want het was maar ongeveer zo'n 35 decibel verlies, dat is net de grens of je wel of niet hoortoestellen zou kunnen nemen. Alleen die had écht wel veel moeite met spraakverstaan. Maar het advies was: neem geen hoortoestellen, want dan worden je oren lui. En dat vond ik zó gek! Want je oren zijn gewoon een mechaniekje. Het is geen spier die je kunt trainen! En door meer inspanning om spraak te verstaan, gaat het mechaniekje helemaal niet beter werken. En als dat mechaniekje al beschadigingen heeft en je spant je enorm in om het toch nog te kunnen verstaan, gaat dat ook niet herstellen. Het herstelt helemaal niet. Als het mechaniekje stuk is, is het stuk! Dat was mijn reactie. Maar hoe leg je dat nou precies uit hoe dat mechaniekje dan werkt? Wat is er dan met dat mechaniekje. En dan ga ik het elke keer weer uitleggen hoe dat nou precies zit met de werking van het oor. Het blijkt dat heel veel mensen de werking van het oor niet begrijpen. En ik zeg mechaniekje -verkleinwoord- omdat het een heel klein iets is, waar we het over hebben. En ik heb het wel eerder verteld, maar ik vertel het nu nog een keer, de werking van het oor. Dan heb je het over geluid en geluid is een verandering in de luchtdruk. Het geluid dat wordt verplaatst in golven door de lucht en het oor vangt die geluidsgolven op. En die komen dan binnen via de oorschelp in de gehoorgang. Dan heb je eerst het buitenoor. In dat buitenoor daar zit het trommelvlies. En dat trommelvlies dat is heel gevoelig, want dat komt in trilling door die geluiden die daar binnenkomen. En die trillingen van het trommelvlies die worden dan doorgegeven aan het middenoor. In het middenoor zitten drie gehoorbeentjes: de hamer, het aambeeld en de stijgbeugel. En die drie gehoorbeentjes die versterken de geluiden die doorgegeven worden via dat trommelvlies. Die stijgbeugel die geeft de trillingen door naar het binnenoor. En dat gaat via het ovale venster. Het binnenoor is namelijk een heel gesloten circuit. In het binnenoor zit de endolymfe vloeistof. En dat ovale venster is een vlies die die vloeistof dan tegenhoudt, zodat die endolymfe niet in het middenoor kan komen. Dat is niet handig namelijk. In dat binnenoor komen die geluidstrillingen... die brengen de endolymfe, die vloeistof, in beweging. En dan als een soort drukgolf wordt die endolymfe door het slakkenhuis geduwd. Dat slakkenhuis, hierin zit het orgaan van Corti, het eigenlijke gehoororgaan. En daar zitten trilharen in en zenuwcellen. En die trillingen dat zijn eigenlijk de afbuigingen. Het bewegen van die trilharen, en die afbuigingen.. de mate van afbuiging maakt hoeveel.. met hoeveel druk dat gebeurt en dat wordt dan een zacht geluid of een hard geluid. En die trillingen worden doorgegeven aan de zenuwcellen. En dan ontstaan er elektrische impulsen. Deze elektrische impulsen gaan dan door naar de gehoorzenuw en samen met de impulsen uit de evenwichtsorganen gaan ze dan door de achtste hersenzenuw zo naar de hersenstam. Ze worden dan via de hersenstam en kleine hersenen, door gegeven aan het gehoorcentrum, de auditieve cortex. En ook aan andere delen van de hersenen. En als het daar eenmaal is beland, dan weet je wat je hoort of wat er gezegd is en waar vandaan het geluid komt als je ook echt met twee oren hoort. En hoe zit het dan in die hersenen? Je hebt die grote hersenen en in die hersenen zitten slaapkwabben. Of wel de temporale kwab genoemd. En ze zeggen slaapkwabben, alleen ja, het heeft helemaal niets met slapen te maken. En misschien hebben ze het wel zo genoemd omdat als je op één oor ligt tijdens het slapen, dan ligt deze kwab, die slaapkwab, die ligt dan op het kussen. Die slaapkwabben die zitten net boven de oren. In je hebt er dus twee, aan allebei de kanten één. En die zijn er dus voor het verwerken van het geluid. Voor het spraakverstaan en ook het begrijpen van de spraak. In die slaapkwabben zit dus dan die auditieve cortex en dat is eigenlijk het eindstation van het verwerken van al die geluidsprikkels die via dat oor binnen komen. En bij beschadiging in dit hersengebied, in die slaapkwab, kan er auditieve overprikkeling ontstaan. Alle geluiden komen dan even hard binnen! En dan kun je het niet meer filteren. Je kunt niet meer één geluid, zoals de stem van iemand, eruit selecteren. Je kunt niet meer gericht luisteren. En dit is zintuigelijke overprikkeling. Heel lastig als alle geluiden allemaal hetzelfde klinken. Als je niet meer kunt filteren, is dat heel onaangenaam. Ook hierbij is duidelijk... het gehoor is een zintuig en het is ook het mechanische zintuig net als de evenwichtsorganen. Het is een mechaniekje. En wat ik net al zei, als dat mechaniekje niet meer helemaal goed functioneert, dan is ook alles wat doorgegeven wordt, wordt ook niet meer helemaal goed doorgegeven. Het horen van spraak is iets anders dan spraakverstaan! En het spraakverstaan is niet helemaal hetzelfde als spraak begrijpen. Horen van spraak, dat kan ik dan even voor mezelf uitleggen. Ik hoor dat er iets gezegd wordt door mijn man, verderop in de kamer. Ik hoor dat hij praat, ik hoor zijn stem, ik herken het geluid van zijn stem, maar ik versta niet precies wat hij heeft gezegd. En ik weet dat het een vraag is, dat kan ik horen aan de melodie. Dan kan ik al helemaal niet begrijpen wat er is gezegd. En spraak begrijpen is ook dan niet helemaal hetzelfde. Want stel dat ik met mijn hoortoestellen in heel goed een Engels filmpje waarin gesproken wordt, waar Engels in gesproken wordt, dat ik dat heel goed kan volgen. Ik hoor precies wat er wordt gezegd dus het spraakverstaan is goed. Alleen omdat het Engels is, kan het nog steeds zijn dat ik niet precies begrijp wat er is gezegd. En helemaal, omdat er bij mij een soort vertraging in het hele systeem zit, hoor ik dan wel wat er is gezegd, maar omdat er daarna nog door gepraat wordt, wordt het heel moeilijk om verder te volgen: wat is er nou gezegd? Want bij Engels moet ik het ook nog eens een keer gaan vertalen in het Nederlands. Ik denk namelijk nog helemaal niet in het Engels. Daar doe ik het veel te weinig voor. Dus ik moet het ook vertalen. En het komt al vertraagd binnen en dan moet ik het ook nog vertalen en dan lukt het dus niet om dat filmpje in het Engels, om dat goed te begrijpen. En dat heeft dus alles te maken met hoe het systeem bij mij werkt, dat het anders werkt dan bij een goedhorende. Maar krijg je daar dan luie oren van? Nee! Luie oren? Door versterking van hoortoestellen, daar krijg je geen luie oren van! Omdat die oren zelf dus geen spier zijn, maar een mechaniekje, wat zo goed mogelijk werkt zoals het werkt en als het is beschadigd, als er foutjes in zitten, als het genetisch niet goed is aangelegd, dan kun je het niet goed opvangen. En als je dat dan met een hoortoestel kan oplos...