Aflevering 14 Lanterfanten

Ik ben graag lui en toch ben ik altijd bezig met iets. Dus, hoe doe je dat eigenlijk, lanterfanten?  (foto: Roel Hijne, aan het strand in Zeeland) Volledig transcript  Dit is de podcast 'Evenwicht, je leven'. De podcast over ons evenwicht in de breedste zin van het woord. En ook dit keer weer is het in die breedste zin. Je luistert naar Paula Hijne, auteur van het boek 'Evenwicht, in uitvoering'. En er valt nog veel meer te vertellen over dat fascinerende zintuig en ook over al die psychische ervaringen als je het hebt over het psychisch evenwicht. Dit is seizoen 9, aflevering 14: Lanterfanten. De vorige aflevering ging het over die luie oren. En dat woordje 'lui' dat vind ik wel een apart woord, want ik zeg wel eens ik ben heel graag lui. Ik doe heel graag helemaal niets. En dan hoor ik mijn man al lachen op de achtergrond, want die heeft echt zo van: jij en niets doen, dat kan helemaal niet! Maar zo kwam ik ook op dat woord lanterfanten. En tijdens de vakantie dan is het eigenlijk het ultieme moment om vaak te lanterfanten. Maar, wat is lanterfanten dan precies? Ik was er eigenlijk wel nieuwsgierig naar. Dus ik ben op zoek gegaan, van wat wordt er nou gezegd over lanterfanten? Nou, lanterfanten dat is een Nederlands woord en ja dat betekent eigenlijk luieren, rondhangen, niets doen. Andere woorden ervoor zijn: lummelen en niksen, dat is eigenlijk hetzelfde als niets doen hè. Rondslenteren. Het grappige is dat al deze woorden, dat zijn eigenlijk werkwoorden. En ik heb al een keer eerder een podcast gemaakt over niets doen, seizoen 6, aflevering 14. En dat niets doen dat ging over het feit dat het ook een werkwoord is en dat niets doen, niet bestaat. Want je doet altijd wel iets! Als jij rustig zit en helemaal niks met je handen doet, niks met je gedachten doet, dan ben je nog steeds iets aan het doen en dat is namelijk zitten, kijken, luisteren, ruiken. Je doet altijd namelijk iets. Het woord lanterfanten dat is ja, een soort synoniem voor al die woorden waarin het niet helemaal duidelijk is wat je nou precies aan het doen bent. Ze zeggen het ook wel: het is een vorm van tijdverdrijf zonder specifiek doel. En dan is het zo dat je bij lanterfanten, dat kun je op een positieve manier zien. Dat is een manier van ontspannen. Waarbij je ook je geest de vrije loop laat. Maar je kunt het ook helemaal negatief zien en dat is dan die luiheid of tijdsverspilling. En dat zien zij dan negatief. Nou vind ik lui zijn helemaal geen negatief woord. Tenzij je natuurlijk hebt afgesproken om allerlei dingen te doen en je doet het vervolgens niet, dan kan je zeggen van: dan ben je lui, want je neemt niet je verantwoordelijkheid. Maar lui zijn zélf, luieren, het vermijden van inspanning, vind ik helemaal niet zo heel erg. En met name op vakantie is dat natuurlijk helemaal het moment ervoor om dat lekker te doen. En waarschijnlijk is het voor heel veel mensen eigenlijk ook noodzakelijk om lekker te luieren, om even helemaal niets te doen. Ik zie luieren dan niet dus als tijdsverspilling, maar meer als een vorm van de dingen even heel anders doen dan je anders deed. Niet haastig, van alles doen, ..ehm.. werken - en lanterfanten kan dan een hele bewuste keuze zijn. Als je dat weer negatief ziet, kan het een teken van verveling zijn of een gebrek aan motivatie. Maar je kan het ook zien op die positieve manier, dat als je je geest de vrije loop laat, dat je dan ook de creativiteit kan stimuleren. En dat ken ik ook zeker wel, want op het moment dat ik heerlijk ontspannen sta, bijvoorbeeld onder de douche of tijdens het wandelen, waarbij ik niet in m'n hoofd bezig ben met de boodschappen die ik moet gaan halen, maar gewoon heerlijk om me heen aan het kijken ben, dan komen ineens die, die ideeën naar boven. Dan plopt het opeens op. Die creativiteit stimuleren dat zit daar zeker bij in. En dan zou je kunnen zeggen dat het lanterfanten ook écht nodig is om dan dus dan ja, op die goeie ideeën te kunnen komen. Zonder dat je het afdwingt. Want je kunt ook zeggen: ik ga nu lanterfanten, want ik moet een nieuw idee hebben. Zo werkt het ook weer niet. Maar juist als je het even helemaal los laat, dan plopt dat ineens op! Dan is lanterfanten een methode om te onthaasten. Of zoals je ook wel eens leest, dat is de kunst van het ont-moeten. Met een streepje ertussen: ont-moeten. Niet meer moeten. En lanterfanten, dat komt al sinds de 16e eeuw in Nederland voor, dat woord. Want dat komt van lanterfan. Dat betekent dan wel een lui persoon. En het komt van een heel oud werkwoord: lanteren. Dat betekent leeglopen en dat komt uit het Frans. En het is eigenlijk weer een synoniem voor het verspillen van tijd óf iemand voor de gek houden. Die vind ik dan wel weer grappig, iemand voor de gek houden. Dat doet me niet denken aan, als ik aan lanterfanten denk, doet me dat niet meteen associëren met iemand voor de gek houden, maar oké. Tijdens de vakantie dan is lanterfanten, iets, ja dat is helemaal de.. de.. de manier om de vakantie door te brengen. Er zijn mensen die ontzettend actief zijn op vakantie, heel veel dingen doen. Mogen zij weten, maar als ik op vakantie ga dan wil ik eigenlijk het liefst de hele dag lanterfanten. En wat houdt dat lanterfanten dan allemaal in? Dan doe ik allemaal dingen die ik op dat moment gewoon graag wil doen! Dus ik ben zelf ook actief, maar dan op een hele rustige manier. Dat kan dus een boek lezen zijn. Of aan het haken. Tekenen. Schrijven. Gewoon lekker schrijven met de pen zonder daar per se een opdracht... aan een opdracht te moeten voldoen. En dan zijn dat soort dingen die ik op dat moment bedenk, zonder dat iemand dat mij oplegt dat ik dat zou moeten doen of zo. Dat vind ik ook een vorm van lanterfanten. Wat we ook wel in de vakantie doen is slenteren over de markt. Nou kan rondslenteren betekenen dat je heel langzaam loopt en dat het doelloos is. Nou vind ik slenteren over de markt, dat is voor mij niet doelloos. Ik vind het leuk om op een markt rond te lopen en daar rond te struinen om te kijken wat er allemaal te zien is. Alleen het slenteren, dat langzaam lopen, dat is niet eenvoudig. En dan kom ik even op dat hele evenwichtsgebeuren. Want tijdens slenteren over de markt, als het dan ook druk is, dan kan ik niet goed voor me uit kijken. Dan kan ik ook niet goed zelf de ondergrond zien. En dan wil het nog wel eens zijn dat ik heel makkelijk struikel. Omdat daar toch weer een stoepje is of een ..ehm.. scheefliggende tegel wat ik dan allemaal nét niet kan zien, omdat er allemaal mensen lopen. Het kost me dan ook veel meer moeite om me staande te houden, tijdens het lopen. Want je loopt heel langzaam en dat langzame lopen is voor mij veel moeilijker dan flink dóór stappen. Als ik zelf aan het wandelen ben, heb ik best een hoog wandeltempo en dat is ook wel om me goed in evenwicht te houden. Dus langzaam lopen is juist veel moeilijker. Dan sta je langer op één been, ik weet niet precies hoe dat is. Je bent ook niet gespitst op het lopen zelf, omdat je veel meer aan het kijken bent naar wat je allemaal kan zien om je heen en vooral op zo'n markt, bij al die marktkraampjes en zo. En dat betekent, ook tijdens dat rondslenteren, dat ik eerder ergens tegenaan kan botsen. Dat kan dan dus de marktkraam zijn, spulletjes die daar staan of tegen iemand aan botsen. Dus dat betekent dat ik extra alert moet zijn op mijn omgeving. Op al die mensen die om me heen zijn, maar ook alle dingen die daar zijn. Ik moet ook goed rekening houden met mijn tas. De tas die ik draag, waar draag ik die? Doe ik die op mijn rug of over mijn arm heen, lang hengsel dat ie aan mijn zij hangt. Die hou ik dan bij me, maar daar moet ik heel erg mee oppassen dat ik daar niet mee ga zwieren of dat ik daar dan ergens mee aan stoot. Dat slenteren over de markt vind ik heel leuk om te doen en tegelijkertijd kost het ook veel energie om dat goed te doen. Om niet te vallen en niet te struikelen. Wat wij tijdens de vakantie ook doen, is dat we onderweg met het fietsen -we fietsen heel veel- dat we onderweg ergens afstappen en dan heb ik altijd een zitmatje mee. En ik neem ook tegenwoordig een groot kleed mee, een picknickkleed. Als het prettig is kunnen we daarop gaan zitten. ..Ehm.. een natte ondergrond of dat het wat vies is en dan kun je toch veilig zitten. Ik vind het ook een prettig idee dat we zo'n kleed mee hebben. Waar we het picknickkleed ook voor kunnen gebruiken is, als het ineens ontzettend begint te stortregenen en we kunnen geen schuilplaats vinden en je bent ook je regenkleding vergeten, dan kun je dus dat picknickkleed over je heen hangen en dan kun je toch nog droog blijven. Dus hij is voor meerdere doeleinden geschikt. Je zou er zelfs ook wat in kunnen doen en kunnen dragen om iets groots mee te nemen. Nou hebben we dat nog nooit gedaan, dat bedenk ik nu ter plekke, maar dat zou kunnen. Als ik aan vakantie denk is wat ik niet fijn vind, dat is in de warmte, als het heel heet is, om dan buiten te zijn. Want ik ben niet graag in de volle zon, in de zomer. Ik zoek dan ook het liefst de schaduw op en liefst de schaduw van de bomen. Dat is de allerfijnste schaduw die er is. En als we dan die schaduw hebben gevonden -of het nou op de camping is, naast onze tent en caravan of onderweg waar we ergens in de schaduw kunnen zijn, kunnen zitten, waar we iets kunnen drinken of waar we gewoon gezellig even met zijn tweeën rustig kunnen zitten- dat zijn dat allemaal momenten waarop ik kan lanterfanten! Lanterfanten. Ja. De manier van ontspannen en ik zie dat dan ook als een heel positief woord, en ook al ben ik ergens heel graag heel lui, doe ik liever niets, is het tegelijk ook dat ik dat niet kan! Dan pak ik toch graag een boek, iets om te lezen of om het gesprek aan te gaan, rustig iets te snoepen, iets lekkers, fruit. Om me heen kijken, vogels kijken. Vogels kijken, eigenlijk is dat ook een mooie vorm van lanterfanten! Je hebt dan we...